Choroba Raynauda, zwana również zespołem Raynauda lub fenomenem Raynauda, to stan chorobowy, w którym skurcz tętnic powoduje epizody zmniejszonego przepływu krwi. Mniejsze tętnice dostarczające krew do skóry zwężają się, ograniczając krążenie w dotkniętych obszarach (zwane skurczem naczyń).
Rezultatem są zimne palce u rąk i nóg, mrowienie, zmiany koloru skóry, ból, migreny, drętwienie i kłujący ból, gdy dłonie lub stopy są rozgrzane. Możliwe są owrzodzenia skóry, a w rzadkich przypadkach nawet zgorzel.
1. Co to jest choroba Raynauda?
Zespół Raynauda dotyka około 4% populacji, a w wielu przypadkach objawy są na tyle łagodne, że większość ludzi uważa je za niewielką niedogodność. Jednak nie wszystkie przypadki choroby Raynauda są łagodne, a w wielu przypadkach mogą być związane z dość poważnymi zaburzeniami autoimmunologicznymi i chorobami tkanki łącznej.
2. Czynniki wywołujące.
Istnieje kilka czynników wywołujących chorobę Raynauda:
• Zimna pogoda,
• Dotykanie zimnych przedmiotów,
• Palenie tytoniu,
• Niepokój,
• Pierwotna choroba Raynauda.
Pierwotna postać choroby Raynauda opisuje idiopatyczną wersję choroby, w której objawy Raynauda występują samodzielnie i nie są wynikiem innej choroby podstawowej. Pierwotna postać choroby dotyka głównie kobiety i rozwija się u nastolatków lub młodych dorosłych.
Uważa się, że pierwotny zespół Raynauda jest częściowo dziedziczny, chociaż dokładna przyczyna nie jest jeszcze w pełni znana. Kofeina, nikotyna, estrogen, nieselektywne beta-blokery i pigułki antykoncepcyjne mogą być również czynnikami pogarszającymi przebieg choroby.
3. Wtórna choroba Raynauda.
Wtórny zespół Raynauda jest również znany jako zjawisko Raynauda i, w przeciwieństwie do pierwotnego zespołu Raynauda, występuje z powodu podstawowego problemu zdrowotnego. Wtórny zespół Raynauda może powodować komplikacje z innymi schorzeniami i być potencjalnie bardziej niebezpieczny, a zjawisko Raynauda może być jednym z pierwszych objawów innego schorzenia. Przyczyny wtórnego objawu Raynauda obejmują:
• Tkanka łączna i choroby autoimmunologiczne – toczeń, reumatoidalne zapalenie stawów, zespół Ehlersa-Danlosa, zapalenie skórno-mięśniowe, zapalenie wielomięśniowe, choroba zimnej aglutyniny, mieszana choroba tkanki łącznej i zespół Sjogrena są związane z wtórnym objawem Raynauda. U większości osób z twardziną, która powoduje stwardnienie skóry, rozwija się choroba Raynauda. Zaburzenia odżywiania, takie jak jadłowstręt psychiczny, również mogą powodować chorobę Raynauda.
• Choroby tętnic, takie jak miażdżyca, choroba Buergera i pierwotne nadciśnienie płucne, mogą powodować zespół Raynauda.
• Powtarzające się czynności i wibracje, które skutkują urazami spowodowanymi nadużywaniem, mogą powodować zespół Raynauda.
• Stwardnienie rozsiane jest powiązane z wtórnym zespołem Raynauda.
• Niedoczynność tarczycy może prowadzić do zjawiska Raynauda.
• Zespół cieśni nadgarstka jest związany z objawem Raynauda.
• Urazy takie jak złamania lub odmrożenia mogą poprzedzać wystąpienie objawu Raynauda.
Powyżej przedstawiono częściową listę schorzeń, które mogą powodować wtórny zespół Raynauda. Inne schorzenia również mogą prowadzić do rozwoju wtórnego zespołu Raynauda.
4. Leczenie
Lekarze stosują obecnie następujące metody leczenia zespołu Raynauda.
• Zapobieganie
Unikanie ekstremalnie niskich temperatur i powstrzymywanie się od dotykania zimnych przedmiotów (takich jak kostki lodu) to dwa środki zapobiegawcze przeciwko chorobie Raynauda.
• Blokery kanału wapniowego/Agoniści
Niektórym osobom z chorobą Raynauda przepisywane są blokery/agoniści kanału wapniowego (np. NIFEdypina). Blokery wapnia wydają się być bardziej skuteczne w przypadku wtórnego zespołu Raynauda niż w przypadku pierwotnego zespołu Raynauda.
• Prostacykliny
W niektórych przypadkach stosuje się prostacykliny (leki rozszerzające naczynia krwionośne stosowane w nadciśnieniu), takie jak iloprost lub epoprostenol.
• Viagra
Viagra jest czasami stosowana jako środek rozszerzający naczynia krwionośne (co oznacza, że promuje rozszerzenie naczyń krwionośnych).
5. Stosowanie marihuany w leczeniu choroby Raynauda.
Istnieje niewiele badań dotyczących stosowania konopi indyjskich w leczeniu choroby Raynauda. Istnieją jednak niepotwierdzone doniesienia i logika, dlaczego konopie indyjskie i kannabinoidy mogą być stosowane w leczeniu choroby Raynauda (w szczególności wtórnego Raynauda).
6. Korzyści stosowania marihuany.
Oto trzy główne korzyści wynikające ze stosowania konopi indyjskich w chorobie Raynauda:
• Tetrahydrokannabinol (THC) działa rozszerzająco na naczynia krwionośne, pomagając otworzyć tętnice. Terpen pinen jest również potencjalnie pomocny ze względu na swoje działanie rozszerzające naczynia krwionośne.
• Choroba Raynauda jest często związana z innymi chorobami autoimmunologicznymi. Wydaje się, że kannabidiol (CBD) może pomóc regulować układ odpornościowy i kontrolować stan zapalny związany z różnymi chorobami autoimmunologicznymi.
• Zarówno THC, jak i CBD w niewielkich ilościach mogą pomóc złagodzić stres i niepokój – dwa częste czynniki wywołujące Raynauda.
Dalsze korzyści płynące ze stosowania marihuany w leczeniu Raynauda są podobne do stosowania medycznej marihuany w leczeniu innych schorzeń. W przeciwieństwie do wielu leków na receptę, marihuana ma niewiele i zazwyczaj łagodne skutki uboczne, a także nie uzależnia w taki sam sposób, jak wiele leków na receptę.
Lek z konopi indyjskich może leczyć szereg schorzeń wykraczających poza zespół Raynauda, w tym depresję. Medyczna marihuana, odpowiednio dawkowana i podawana, może poprawić ogólny stan zdrowia.
7. Potencjalne wady i zagrożenia.
Niewiele wiadomo na temat interakcji między kannabinoidami a NIFEdypiną i prostacyklinami. Jednakże, chociaż nie wiemy, czy istnieje interakcja, wiemy, że kannabinoidy kolidują z niektórymi rodzajami beta-blokerów. CBD wpływa również na kanały wapniowe, więc chociaż nie odkryto jeszcze przeciwwskazań między konopiami indyjskimi a blokerami kanału wapniowego, mogą one istnieć.
Istnieje również rzadki przypadek zapalenia tętnic spowodowanego konopiami indyjskimi, w którym ciężki palacz konopi z postępującym zjawiskiem Raynauda miał arteriografię ujawniającą naczynia w kształcie korkociągu. Nie wiadomo, czy same kannabinoidy spowodowały to zjawisko, ponieważ zgłoszono tylko jeden taki przypadek, ale wiadomo, że dym każdego rodzaju może potencjalnie wywołać epizod Raynauda. Waporyzacja (w celu szybkiego dostarczenia THC i pinenów do płuc i krwiobiegu) i nalewki (w celu uzyskania długotrwałej ulgi w bólu i stresie) mogą być zatem lepszym wyborem w leczeniu Raynauda.